|
Een maandelijkse dosis inspiratie uit onze adviespraktijk
|
|
Beste geïnteresseerde,
25 procent. Volgens Jan Rotmans, hoogleraar Transitiekunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, is dat het aantal van een groep dat je mee moet krijgen voor een moeilijke verandering. Daarna gaat de overige 75 procent veel sneller overstag.
🏁 Niet de laatste loodjes, maar de eerste loodjes zijn het zwaarst.
De verduurzaming van de energiesector is daarvan een goed voorbeeld. Decennialang wordt er al aandacht aan het onderwerp besteed, maar de laatste vijf jaar komt het pas echt van de grond. Nu liggen er zelfs afspraken bij de Europese Unie om in 2030 minimaal 70 procent van alle elektriciteit en ruim een kwart van alle energie duurzaam op te wekken.
Maar hoe zijn we tot die gewenste omwenteling gekomen? En welke lessen kunnen andere sectoren die duurzaam willen veranderen hieruit trekken? Over dit vraagstuk bogen wij ons bij Thaesis de afgelopen tijd. Dit zijn onze lessen:
- Kijk naar de rol van jouw organisatie binnen de veranderende sector
- Neem zelf de leiding in je eigen transitie
- Houd rekening met je omgeving - acteer lokaal en sociaal
In deze nieuwsbrief duiken we verder in die lessen. Het bijzondere van de huidige gezondheidscrisis is dat de roep om duurzaamheid luider dan ooit klinkt, maar veel organisaties niet weten waar te beginnen. De verduurzaming van de energiesector toont in ieder geval aan dat het in élke sector mogelijk is om duurzaam te veranderen - zolang je die eerste 25 procent maar aan boord weet te krijgen.
Met inspirerende groet,
Ricardo Uijen
Partner bij Thaesis
|
|
Hoe Shell haar rol ziet in de veranderende sector - faciliterend in plaats van leidend
|
|
|
Als je de grootste bent in de olie- en gassector, hoe besteed je dan aandacht aan duurzame energie zonder je eigen businessmodel uit het oog te verliezen?
Op die vraag probeert het FD in een lang interview met topman Ben van Beurden antwoord te krijgen. De kelderende olieprijzen en de huidige pandemie raken het bedrijf ongenadig hard. Nu het bedrijf langzaam weer heropgebouwd wordt, lijkt Shell de energietransitie als ijkpunt te nemen om te reorganiseren. Of zoals hij het in FD verwoordt:
'We moeten meer nadenken over de toekomst van de klanten en minder over de toekomst van onze assets' 💨
Betekent dit dat het bedrijf meer gaat besteden aan duurzame energie? Van 2016 tot 2019 werd er 89 miljard geïnvesteerd in het bedrijf - slechts 2,3 miljard daarvan ging naar nieuwe energie. Van Beurden verdedigt vooral het belang om oude verdienmodellen niet meteen weg te gooien. 'Een hoogwaardige biobrandstof maken is vijf keer zo duur als een olieproduct. Hoe gaan we dat oplossen?'. Shell lijkt de markt te volgen, niet te maken.
Van Beurden ziet voor Shell, ondanks haar voorname positie in de energiesector, vooral een aanmoedigende rol voor de maatschappij. 'Je kunt ze aanmoedigen en laten zien dat als de maatschappij de juiste dingen kiest, wij dan ook de daad bij het woord voegen.' Het bedrijf zoekt haar leiderschap daarmee vooral bij de maatschappij.
|
|
De energietransitie is geen milieukwestie, maar een strategie om te overleven
|
|
Gelukkig zijn er veel bedrijven die, in plaats van Shell, wél een voortrekkende rol voor zichzelf zien. Want of je nou de allergrootste bent of juist een kleine speler - iedereen kan de leiding nemen.
En dat is hard nodig. De Franse denktank The Shift Project waarschuwt in een onderzoek dat Europa in het volgende decennium hard op weg is naar een olietekort. Nu data laat zien dat er scherpe dalingen plaatsvinden in de productie in Rusland (goed voor 40 procent van de olieproductie in Europa) en Afrika (meer dan 10 procent), is de roep om duurzame energie nóg groter.
Dat maakt de energietransitie voor landen niet alleen belangrijk voor het klimaat, maar ronduit strategisch noodzakelijk.
- Het kan een langdurige economische recessie voorkomen, door de afhankelijkheid van olie te verminderen in ontwikkelingslanden
- 🚎 Landen die investeren in elektrische mobiliteit worden minder geraakt door schommelende olieprijzen
Onderzoek van de London School of Economics and Political Science (LSE) laat bovendien zien dat overheden verduurzaming van de hele economie kunnen bevorderen door zekerheid te geven over regelgeving omtrent groene investeringen. Wie weet waar hij aan toe is, zal eerder geneigd zijn in duurzame energie te investeren.
|
|
Acteer lokaal en sociaal om verandering te bewerkstelligen
|
|
Een duurzame transitie bewerkstelligen is geen kwestie van top-down beslissen wat er moet gebeuren. Energiebedrijven lijken als geen ander te begrijpen dat de lokale bevolking meekrijgen in plannen belangrijk is voor de slagingskans.
Zo ontstaan er lokale windmolenparken, zonneparken die voor een bepaalde buurt energie opwekken en gaan commerciële partijen met de buurt in gesprek om lasten en lusten eerlijk te verdelen.
In NRC Handelsblad raden systeemonderzoekers Alex Pentland (MIT) en Dirk Helbing (TU Delft) deze aanpak aan voor veel meer sectoren. Wie beter bestand wil zijn tegen toekomstige crises, doet er goed aan om flexibeler, kleinschaliger, digitaler en lokaler te zijn.
De huidige gezondheidscrisis lijkt daarin voor veel bedrijven een omslagpunt te kunnen zijn. En dat is volgens hem maar goed ook, want het huidige economische systeem is onhoudbaar wat betreft het gebruik van grondstoffen en de impact die het heeft op het klimaat.
- Centrale machthebbers moeten lokale mensen en instellingen macht geven in plaats van aansturen. Voor hen is een faciliterende rol weggelegd.
- Laat burgers veel meer zelf participeren in beslissingen. Lokale duurzame energiecoöperaties zijn onder andere een goed voorbeeld van participatieve lokale organisatievormen.
- Lokale netwerken, sterkere steden, veerkrachtigere buurten - we moeten onze sociale banden versterken om goed samen te kunnen werken
|
|
Artikelen die ons verder over de toekomst na lieten denken
|
|
|
#1• De kosten van het begrotingsbeleid mogen niet doorgeschoven worden naar de toekomst. Waarom wordt dat bij klimaatkwesties dan wél getolereerd? Olof van der Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, pleit voor volwassen klimaatpolitiek. (FD 🕒: 2 minuten)
#2• 🛢 Hoewel de Europese Unie met de Green Deal inzet op een energietransitie, blijven de individuele lidstaten de olie- en gassector met miljarden steunen, zo blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer (🕒: 13 minuten)
#3• Terwijl mensen langzaam weer het vliegtuig nemen naar hun zonnige vakantiebestemming, kampt Siberië met een hittegolf. Het is er 38 graden, hoe kan dat? (🇬🇧 The Guardian, 🕒: 5 minuten)
#4• Of het nu gaat om het plaatsen van windmolens of de aanpak van de stikstofcrisis, burgers krijgen vaak het idee dat hun belang in besluitvorming niet meetelt. Een burgerraad zou daar verandering in kunnen brengen (NRC Handelsblad, 🕒: 5 minuten)
#5• Smart Cities, het debat over waterstof en een afnemende gaswinning - een greep uit de trends die Thaesis ziet voor de toekomst van de energiesector. Wie mogelijke toekomsten ziet, erop anticipeert en snel kan reageren, ziet zijn strategische besluitvorming verbeteren. (Thaesis, 🕒: 10 minuten)
|
|
Dat was het voor deze editie van TRNDR Monthly.
Iedere maand publiceren we vanuit ons adviesbureau een nieuwe editie waarin we inspiratie rondom strategie, organisatie en innovatie delen. Hier lees je de vorige edities.
Als je deze artikelselectie waardevol vindt, voel je dan vrij om de nieuwsbrief door te sturen naar andere mogelijk geïnteresseerden.
Kreeg je deze nieuwsbrief doorgestuurd en vond je het interessant?
|
|
Tot de volgende editie!
Team Thaesis
|
|
|
|
